Mỏi cổ chân khi chạy là tình trạng đau cơ khu trú thường gặp phải sau khi vận động quá mức, do chấn thương hoặc thuốc,… Và bài viết chia sẻ cách khắc phục bệnh.

4 nguyên nhân gây mỏi cổ chân khi chạy

Mỏi cổ chân là hiện tượng co rút hay thắt chặt các cơ tại vùng chi dưới, đặc biệt là ở cổ chân. Nó gây ra những cơn đau đớn dữ dội hoặc âm ỉ. Triệu chứng này khiến bạn cảm thấy cực kỳ khó chịu, gây cản trở vận động. Chính vì vậy, bạn đang rất thắc mắc và lo lắng vì chưa biết nguyên nhân. Chúng tôi sẽ giải đáp ngay bây giờ.

Mỏi cổ chân có thể gây ra những cơn đau đớn dữ dội hoặc âm ỉ

Sinh bệnh học: Mỏi cổ chân khi chạy

Theo nguyên lý hoạt động của cơ thể, oxy là  nguyên liệu cung cấp cho vận động, là năng lượng để các cơ thực hiện chức năng. Vì vậy, bạn phải tăng nhịp thở để cung cấp đủ oxy đến cơ bắp khi tham gia các hoạt động thể thao, hoạt động gắng sức. Vì một nguyên nhân gì đó  khiến vùng cơ xa tim thiếu Oxy.  Tạo ra môi trường yếm khí, năng lượng dự trữ sẽ phân hủy thành pyruvate. Sau khoảng 3 đến 10 phút làm tăng acid lactid gây ra cảm giác mỏi cơ. 

Nguyên nhân gây mỏi cổ chân là gì?

Dưới đây là 4 nguyên nhân gây đau mỏi cổ chân khi chạy thường gặp:

Vận động không phù hợp

Mỏi cổ chân là tình trạng đau cơ khu trú thường gặp phải sau khi vận động quá mức hoặc do tư thế vận động không phù hợp, ví dụ:

• Bạn mang một đôi giày không vừa kích cỡ, đế giày quá cứng,… Nó sẽ tăng lực tác động của cơ thể lên chi dưới và dội ngược lại vì giày quá cứng. Điều đó gây tổn thương các cơ vùng cổ chân,  gây mỏi cổ chân khi chạy.

Sau khi vận động quá mức hoặc do tư thế vận động không phù hợp gây mỏi cơ

• Cơ cố chân là mô mềm được cấu tạo bởi những sợi protein có khả năng co dãn ở cả hai chiều. Tuy nhiên việc bạn không khởi động trước khi chạy khiến cổ chân bị co giãn đột ngột. Nó gây nên tình trạng mỏi chân, chuột rút.
• Hoặc giả như bạn vận động quá sức sẽ gây áp lực lên dây chằng, giảm oxy tưới máu tại vùng cơ chi. Từ đó gây ra cảm giác tê mỏi.

Do tuổi già

Khi bước vào độ tuổi trung niên và già, xương khớp dần thoái hóa,hoạt động bôi trơn và phục hồi tại các khớp cũng bị suy giảm. Nhưng vùng khớp cổ chân lại nhưng có trách nhiệm gánh chịu toàn bộ trọng lượng của cơ thể, hiến cổ chân bị đau mỏi.

Chấn thương và bệnh lý

• Mọi vấn đề liên quan tới chấn thương  đều có thể gây ra tình trạng nhức mỏi cổ chân.  Hoặc vì nguyên nhân gì đó khiến dây chằng, gân cơ vùng cổ chân/bàn chân (dây chằng chày-mác, dây chằn gan chân dài, gân cơ mác dài/ngắn,…) bị giãn rộng hoặc rách. Nó có thể gy ra tình trạng đau nhức và mỏi cổ chân.
• Bệnh lý gây đau mỏi thường gặp nhất là bệnh viêm khớp cố chân. Viêm khớp cổ chân là hậu quả từ việc thoái hóa dần dần sụn trong khớp cổ chân. Ngoải ra, viêm khớp dạng thấp cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng mỏi cổ chân khi chạy ở người lớn tuổi. Thông thường đây là bệnh mãn tính với các dấu hiệu viêm gồm: sưng, nóng, đỏ, đau.

Các loại thuốc gây mỏi cổ chân khi chạy

Các thuốc huyết áp như: ức chế men chuyển, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta,… Việc sử dụng thuốc điều trị cholesterol và triglyceride máu như statin và fibrate có thể là nguyên nhân gây mỏi cơ. Thuốc chống loạn thần Benzodiazepin hoặc thuốc kháng histamin (giảm dị ứng),…. Đều là các loại thuốc gây tăng nhức mỏi cổ chân.

Cách khắc phụ tính trạng mỏi cổ chân khi chạy

Nếu bạn rơi vào trường hợp mỏi cổ chân khi chạy, thì tiến hành thực hiện giảm đau mỏi bằng các biện pháp sau:

Ngưng vận động lập tức

Khi bạn đang chạy bộ, cơn đau mỏi cổ chân xảy ra nhanh chóng và đột ngột. Thì bạn hãy ngừng ngay hoạt động thể thao và nghỉ ngơi tại chỗ. Bạn nên kê cao bàn chân đau lên từ 10 đến 20 phút kết hợp với massage nhẹ nhàn để múa dễ dàng lưu thông.

Ngưng vận động, kê cao chân và massage để giảm mỏi 

Chườm nóng/lạnh tại vị trí đau

Để giảm cơn đau tạm thời, bạn có thể sử dụng đá chườm lạnh trong khoảng 15 phút. Trong trường hợp này, bạn không nên chườm nóng vì nó có thể gây ra tình trạng tăng viêm nhiều hơn.

Để giảm cơn đau tạm thời, bạn có thể sử dụng đá chườm

Một chế độ vận động phù hợp

Khi tham gia hoạt động thể thao, bạn nên chọn giày thể thao phù hợp. Đồng thời, hãy khởi đông các khớp trước khi chạy bộ. 

Dinh dưỡng hợp lý

Để một tuổi già khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến xương khớp. Bạn nên có một chế độ dinh dưỡng chất lượng.

Tăng cường bổ sung

Canxi là một nguyên tố quan trọng, chiếm 1,5 – 2% trọng lượng cơ thể. Nó góp phần phát triển và điều hòa hoạt động của các dẫn truyền xung động thần kinh vận động. Vì vậy bạn nên tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu caxi như: đậu phụ, trứng gà, omega-3-6-9, đậu nành,… Ngoài ra bạn còn cần bổ sung thêm các nguyên tố ion cần thiết như Na, K, Cl,… để giảm tình trạng yếu mỏi cơ.

Tăng cường bổ sung Ca

Giảm các thực phẩm

• Muối, thịt đỏ là chất gây tăng bài tiết canxi qua thận, gây nguy cơ mắc các bệnh xương khớp, viêm cơ. 
• Ngoài ra còn một số thực phẩm có thể gây tăng tình trạng viêm và loãng xương như: Cà chua, nấm, ớt, khoai tây trắng, cà tím,…
• Chất kích thích và nước ngọt sẽ có hại cho xương khớp vì giảm khối lượng xương, giảm sự hình thành xương, tăng tỷ lệ gãy xương. 

Thiết bị y tế tận tâm đã chia sẻ cơ chế sinh bệnh, nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng nhức mỏi cổ chân khi chạy. Qua đó, hy vọng bạn có thể bỏ túi những kiến thức cơ bản về vấn đề cơ thể. Đồng thời, có những phương pháp phòng bệnh hiệu quả. Hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và chữa trị khi triệu chứng: sau nhiều ngày không giảm, đau tăng thêm và có các triệu chứng nhiễm trùng (sốt, khô miệng, mệt mỏi,…).

Bs Đặng Hữu Thực

Chào các bạn,
Tôi là Bác sĩ Đặng Hữu Thực hiện đang công tác tại Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội. Hi vọng các bài viết kiến thức y tế của tôi có thể giúp các bạn. Hãy để lại bình luận nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào cần tư vấn.